Đặc tính của chất mùn được hình thành trên sự hoạt động tuần hoàn của giới tự nhiên. Thực vật sống trên trái đất dựa vào nguồn dinh dưỡng lấy từ đất, động vật ăn thực vật để tồn tại, cả thực vật và động vật hết chu kỳ sinh sống của nó lại hoàn nguyên trở về đất. Đó gọi là sự tuần hoàn của giới tự nhiên.
Vi sinh vật sinh sống trong đất, đá, vật chất hữu cơ, dưới tác dụng của vi sinh vật mà chất mùn được hình thành. Khi trong thổ nhưỡng có nhiều mùn thì tác dụng sinh học của thổ nhưỡng được phát huy, sự tuần hoàn của giới tự nhiên được vận động một cách trơn tru. Đặc tính của chất mùn đã được biết đến như sau:

1) Tác dụng giảm xốc PH cao
2) Có tính năng tạo phức
3) Khả năng trao đổi Cation (CEC) cao
4) Tạo cho đất cấu trúc tơi xốp
5) Có tính năng hoạt tính sinh lý
6) Có tác dụng ức chế vi sinh vật gây hại
7) Ngăn chặn các tác động xấu ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của cây trồng
8) Có tác dụng cải thiện khả năng giữ phân, giữ nước, thoát nước cho đất
9) Có tác dụng khử mùi
10) Có tác dụng giảm lượng bùn thải ra trong xử lý nước thải
11) Có tính năng phân giải dầu mỡ
12) Có tính năng chống Oxy hóa
Trong tất cả các tính năng trên, khả năng trao đổi Cation (CEC) cao là tính năng vô cùng to lớn của chất mùn. Vì cấu trúc hóa học của Axit Humic & Axit Fulvic là không ổn định và được cấu thành từ rất nhiều nhóm chức, tiêu biểu là nhóm chức Carboxylic (-COOH). Công thức hóa học không ổn định nên có thể thay đổi một cách tự do, dưới tác dụng của các nhóm chức nên có thể tham gia phản ứng tạo phức, có tác dụng chống xốc PH cao, có tác dụng chống Oxi hóa cao. Khả năng trao đổi Cation (CEC) cao có nghĩa là năng lực kết dính với khoáng chất rất lớn. Ngoài ra tính năng hoạt tính sinh lý cũng có rất nhiều hiệu quả hỗ trợ khác, ví dụ như có vai trò hỗ trợ rất lớn trong việc tạo độ tơi xốp cho đất. Tùy vào khả năng nghiên cứu & phát triển chúng ta có thể kỳ vọng có rất nhiều tính năng mới của chất mùn được công bố.